Spawanie aluminium to temat, który budzi wiele pytań – szczególnie wśród tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę ze spawalnictwem. Mimo że aluminium to metal lekki i powszechnie stosowany w przemyśle, jego właściwości sprawiają, że obróbka wymaga nieco więcej uwagi niż w przypadku stali. W tym artykule omówimy najważniejsze wyzwania oraz wskażemy, jaka spawarka do aluminium będzie najlepszym wyborem w zależności od metody spawania.
Dlaczego spawanie aluminium jest trudniejsze niż stali?
Choć aluminium jest plastyczne i dobrze przewodzi ciepło, ma też swoje „kaprysy”. Główna przeszkoda to warstwa tlenku, która naturalnie pokrywa jego powierzchnię. Topi się ona w temperaturze ponad 2000°C, czyli znacznie powyżej temperatury topnienia samego aluminium (ok. 650°C). Aby uzyskać trwałą i estetyczną spoinę, trzeba ją przed spawaniem dokładnie usunąć.
Kolejną trudnością jest podatność aluminium na porowatość – efekt wchłaniania wodoru i tworzenia się pęcherzyków powietrza podczas krzepnięcia metalu. Taka struktura może znacząco osłabić jakość połączenia.
Spawarka do aluminium – kluczowe cechy
Nie każda spawarka sprawdzi się w pracy z aluminium. Wybierając sprzęt, warto zwrócić uwagę na:
- typ prądu – do aluminium stosuje się głównie prąd przemienny (AC), który pomaga „czyścić” powierzchnię z tlenków. Prąd stały (DC) można używać tylko po dokładnym oczyszczeniu materiału.
- funkcja pulsu – ułatwia kontrolę nad ilością ciepła, co jest szczególnie istotne przy cienkich blachach.
- balans i częstotliwość AC – dobrze, jeśli sprzęt oferuje możliwość regulacji tych parametrów – zwiększa to precyzję i jakość spoiny.
- możliwość pracy z gazami osłonowymi – aluminium wymaga ochrony przed dostępem tlenu – najczęściej wykorzystuje się czysty argon.
Spawanie aluminium metodą TIG – precyzja przede wszystkim
Spawarki TIG AC/DC to najczęstszy wybór do spawania aluminium. Zapewniają dużą kontrolę nad całym procesem i umożliwiają pracę nawet przy cienkich elementach. Idealna spawarka TIG powinna mieć:
- możliwość precyzyjnego ustawienia parametrów (drabinka spawania),
- szeroki zakres regulacji częstotliwości i balansu prądu AC,
- tryb pulsacyjny dla cienkich materiałów,
- opcję opóźnionego dopływu gazu po zakończeniu spoiny (chłodzenie łuku).
Spawarka MIG do aluminium – szybkość i wydajność
Spawanie MIG (migomatem) lepiej sprawdza się przy grubszych elementach (powyżej 1 mm). Aby jednak uzyskać dobrą jakość spoiny, urządzenie musi być odpowiednio przygotowane:
- podajnik drutu – powinien mieć rolki w kształcie litery „U”, które delikatnie prowadzą miękki drut aluminiowy.
- uchwyt spawalniczy – wkładka teflonowa zmniejsza tarcie i ułatwia przesuwanie drutu.
- funkcja spawania pulsacyjnego – zmniejsza ilość odprysków i poprawia jakość łączenia.
- programy synergiczne – automatyczne dobieranie parametrów to ogromne ułatwienie dla mniej doświadczonych użytkowników.
Spawanie aluminium elektrodą – czy to w ogóle możliwe?
Metoda MMA (elektrodowa) do aluminium istnieje, choć jest rzadko stosowana. Nie wymaga specjalnej spawarki, ale kluczowe jest użycie dedykowanych elektrod aluminiowych. Wadą tej metody są m.in. ograniczenia w kontroli procesu i większe ryzyko powstania nieestetycznych spoin. Z tego względu metoda ta bywa wykorzystywana głównie w awaryjnych sytuacjach, gdy inne rozwiązania są niedostępne.
Gaz ochronny – jaki wybrać do spawania aluminium?
Najlepszym wyborem jest czysty argon (Ar). Zapewnia on:
- stabilny łuk spawalniczy,
- czystość połączenia bez reakcji chemicznych z metalem,
- ograniczenie porowatości.
W niektórych zastosowaniach dopuszcza się stosowanie mieszanek z dodatkiem helu – szczególnie przy grubych materiałach, gdzie potrzebna jest większa głębokość spawania.
Podsumowanie – jaka spawarka do aluminium?
Wybór odpowiedniej spawarki zależy od planowanego zastosowania:
- TIG AC/DC – najlepszy wybór do precyzyjnych, cienkościennych elementów.
- MIG z pulsem i programami synergicznymi – idealny do szybszej pracy przy większych powierzchniach.
- MMA z elektrodami aluminiowymi – rozwiązanie doraźne, gdy inne metody nie są dostępne.
Bez względu na wybraną technikę, kluczowe znaczenie ma przygotowanie materiału, właściwe ustawienia i dobór gazu. Dzięki temu aluminium przestanie być trudnym przeciwnikiem, a stanie się wdzięcznym materiałem do tworzenia trwałych i estetycznych konstrukcji.